Czw 26 Gru 2024

Test zegara - Alzheimer i demencja

Jednym z testów, które może pomóc w rozpoznaniu m.in. choroby Alzheimera jest tzw. test zegara - jak go przeprowadzić i jak interpretować wynik?

Test zegara  - Alzheimer i demencja

Co to jest test zegara

Jednym z badań przesiewowych przeprowadzanych w celu zdiagnozowania zaburzeń neurologicznych jest Test Rysowania Zegara. Test ten stosowany jest w celu rozpoznania na wczesnym etapie takich schorzeń, jak choroba Alzheimera, czy inne rodzaje demencji. Pozwala on w prosty i szybki sposób ocenić, czy niepokojące nas objawy mogą świadczyć o zaburzeniach neurodegeneracyjnych u badanej osoby. 

Pierwsza wersja Testu Rysowania Zegara opracowana została w roku 1986 przez dr Kennetha Shulmana. Istnieją też inne warianty tego badania, które opracowali Tray Sunderland i David Watson.

Najprostszy wariant Testu Rysowania Zegara, rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Alzheimerowskie, polega na narysowaniu na czystej kartce przez osobę badaną tarczy zegara i zaznaczenie na niej konkrtetnej godziny. Najczęściej jest to godzina 11:10. Jest to odmiana Sunderlanda testu, najczęściej wykorzystywana w diagnostyce, która pozwala ocenić orientację wzrokowo-przestrzenną u osób cierpiących na Alzheimera.

Innym wariantem badania jest podanie osobie badanej kartki z narysowanym już okręgiem, z prośbą o zaznaczenie cyfr oznaczających godziny na zegarze oraz wskazówek wskazujących konkretną godzinę. W tym przypadku osoba badana również proszona jest o zaznaczenie godziny 11:10  lub godziny 3:00.

Test Rysowania Zegara pozwala ocenić zdolności wzrokowo-przestrzenne, konstrukcyjne, funkcje wykonawcze oraz myślenie abstrakcyjno-pojęciowe osoby badanej.

Jak przeprowadzić test zegara

Test Rysowania Zegara w wersji Sunderlanda wydaje się być łatwy do wykonania. W pierwszym etapie badania, pacjent otrzymuje czystą kartkę, na której ma narysować zegar, czyli tarczę oraz cyfry oznaczające godziny. Ten etap pozwoli lekarzowi ocenić koordynacje wzrokowo-przestrzenną i ruchową osoby badanej.

Zadaniem pacjenta w drugim etapie testu jest dorysowanie dwóch wskazówek zegara w taki sposób, aby wyznaczały godzinę 3:00. Wskazówka dłuższa powinna być skierowana na liczbę 12, a krótsza wskazywać cyfrę 3. Ten etap ma na celu zbadanie umiejętności związanych z pojmowaniem czasu u osoby badanej.

W innej wersji Testu Rysowania Zegara pacjent otrzymuje kartkę, na której tarcza zegara jest już narysowana. Ma jedynie za zadanie zaznaczyć wszystkie godziny na tarczy oraz dorysować wskazówki w taki sposób, aby wskazywały godzinę 11:10.

Test zegara - interpretacja wyników

Wykonanie Testu Rysowania Zegara w wersji Sunderlanda oceniane jest w skali od 10 punktów do 1. Jeśli badany uzyska wysoką ocenę, oznacza to że zadanie zostało wykonane dobrze. Jeśli pacjent uzyska poniżej 6 punktów oznacza to poprawnie wykonane zadanie. Osoby będące we wczesnym etapie choroby Alzheimera mogą mieć spore problemy z wykonaniem testu. Niepoprawnie wykonany test nie oznacza od razu otępienia. Konieczne jest wówczas rozszerzenie diagnostyki, należy wykonać np. tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny mózgu.

W przypadku rozbudowanych wariantów Testu Rysowania Zegara punkty przyznawane są za

  • napisanie każdej liczby oznaczającej godzinę,
  • odpowiednie ulokowanie ich i uporządkowanie na tarczy zegara,
  • prawidłowe narysowanie wskazówek,
  • pokazanie właściwej godziny.

Błędem w wykonaniu testu może być np.:

  • źle zaznaczony czas,
  • brak wskazówek,
  • brak którejś z liczb oznaczających godziny,
  • zamiana liczb,
  • powtórzenia liczb
  • odmowa wykonania zadania.

Każdy z tych błędów może świadczyć o występowaniu demencji.

 

zdjęcie główne: Blue Stock photos by Vecteezy

Udostępnij